خوانش ترامتنی صحنه کشته شدن نر گاو آسمانی در تصویرسازی های روایت گیلگمش

نویسندگان

نسیم فخاری زاده

بهمن نامور مطلق

چکیده

حماسه گیلگمش از کهن ترین حماسه های منظوم بشری است که تاریخ ثبت آن را بر الواح گلی مکشوف از کتابخانه آشور بانیپال در حدود 1800 ق. م. رقم زده اند. این منظومه از شاهکارهای ادبیات حماسی جهان به شمار می آید که روایت آن در دوازده لوحه گلی ثبت شده و به شرح حوادثی می پردازد که گیلگمش (پادشاه اوروک) طی حل معمای مرگ تا پذیرفتن سرنوشت با آنها روبرو بوده است. این الواح گلی در طول تاریخ و در فرهنگ های گوناگون توسط مؤلفان بسیاری برگردانده شده و نظر نویسندگان و هنرمندان بسیاری را به خود جلب کرده است. از این میان بازآفرینی ادبی «احمد شاملو» با تصویرسازی «مرتضی ممیز»(1340 ه.ش) و تألیف «هانیبال الخاص» با تصویرسازی «منوچهر صفرزاده» (1351 ه.ش) در این نوشتار قابل تأمل است. با نظر به اینکه متن روایتی مشابهی دستمایه تصویرگری مصوران قرار گرفته، گوناگونی در تصاویر ایجاد شده دیده می شود که البته عوامل مختلفی در این امر دخیل هستند. این مقاله تلاش دارد با استفاده از شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با روش بینامتنی ( ترامتنیت) و رویکرد بیش متنی به بررسی عوامل مختلف در دریافت تصویرگران از این روایت (گیلگمش) و بازنمود متفاوت آن در آثارشان بپردازد. بنابراین از مهم ترین اهداف این پژوهش بررسی عوامل فرامتنی چون بافت و پیش متن های فرهنگی و عوامل درون مؤلفی در نظام های تصویری مشابه از روایت است، تا با مطالعه این موارد شناخت بهتری در مورد ساختارهای ژرف این تصاویر و میزان همگرایی و ارتباطشان پیدا کنیم. از سوی دیگر علل تفاوت های ظاهری را در نظام های تصویری این روایت با مطالعه موردی یک صحنه مشترک (کشته شدن نرگاو آسمانی) با وجود محتوای مشابه بررسی کنیم. نتیجه بررسی ها بیانگر این است که اگرچه این تصاویر دارای مضمونی مشابه هستند لیکن، به دلیل تفاوت هایی که ناشی از تأثیر عوامل فرامتنی و پیش متن های فرهنگی ـ هنری مؤثر بر هنرمندان است، از دیدگاه های تخیلی متفاوت در بازآفرینی مصوران دیده می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خوانش ترامتنی صحنه کشته شدن نر گاو آسمانی در تصویرسازی‌های روایت گیلگمش

حماسه گیلگمش از کهن‌ترین حماسه‌های منظوم بشری است که تاریخ ثبت آن را بر الواح گلی مکشوف از کتابخانه آشور بانیپال در حدود 1800 ق. م. رقم‌زده‌اند. این منظومه از شاهکارهای ادبیات حماسی جهان به شمار می‌آید که روایت آن در دوازده لوحه گلی ثبت شده و به شرح حوادثی می‌پردازد که گیلگمش (پادشاه اوروک) طی حل معمای مرگ تا پذیرفتن سرنوشت با آنها روبرو بوده است. این الواح گلی در طول تاریخ و در فرهنگ‌های گوناگ...

متن کامل

حماسه گیلگمش و روایت های مختلف

حماسهء گیلگمش که اصل سومری اما روایت بابلی دارد از ترجمهء زبانهای اروپایی از لوحه های سنگی آن به زبان فارسی برگردانده شده است و در قالب چند ترجمهءکامل یا تلخیص به دست ما رسیده است. هر چند سیر اصلی داستان یک روایت دارد اما در بسیاری موارد مطالبی متفاوت در بعضی از روایات بیان شده است. در این تحقیق به تمام جزییات نمی پردازیم زیرا توضیحات برخی موارد تأثیری عمده در فهم اصل داستان ندارد اما در مواردی...

متن کامل

پژوهشی در روایت های متفاوت مرگ بهمن و کشته شدن او در نبرد با اژدها

A comparative study of different narrations of an epic, especially its oral versions would Certainly lead to a deeper understanding of its various aspects. One of the Iranian epics, narrated differently at least in three versions, is the story of Bahman's death. Bahman, the son of Esfandyar, is the first hero of the Iranian epic who is killed by a dragon. Studying the reasons of this unpreceden...

متن کامل

خوانش بینانشانه ای تصویرسازی های گیلگمش با تأکید بر مطالعه تک اسطوره - ترا متن

میل به جاودانگی یکی از مهم ترین دغدغه های فکری بشر بوده و انسان همواره در مسیر یافتن راه حلیّ برای رهایی از مرگ، به داستان سرایی پرداخته که در قالب آثار هنری و ادبی فرهنگ های مختلف بشری قابل مشاهده است . بارزترین شخصیت اسطوره ای بین النهرین که در راه کشف معمای بی مرگی سفری را در پیش می گیرد «گیلگمش» معرفی شده. این روایت؛ توسط  مؤلفان و هنرمندان بسیاری بازنمود یافته است. از این میان بازآفرینی ادب...

متن کامل

حماسه گیلگمش و روایت های مختلف

حماسهء گیلگمش که اصل سومری اما روایت بابلی دارد از ترجمهء زبانهای اروپایی از لوحه های سنگی آن به زبان فارسی برگردانده شده است و در قالب چند ترجمهءکامل یا تلخیص به دست ما رسیده است. هر چند سیر اصلی داستان یک روایت دارد اما در بسیاری موارد مطالبی متفاوت در بعضی از روایات بیان شده است. در این تحقیق به تمام جزییات نمی پردازیم زیرا توضیحات برخی موارد تأثیری عمده در فهم اصل داستان ندارد اما در مواردی...

متن کامل

سازوکار تصویرسازی برای صحنه

ارتباط بصری ارتباطی جهانی و بین المللی است: محدودیت های تحلیل شده توسط زبان، لغتنامه و دستور زبان را ندارد و یک بی سواد هم می تواند مثل شخص تحصیل کرده ای آن را بفهمد... اما زبان تصویر امروزه وظیفه ای دقیق تر و حتی تا حدی مهم تر نیز دارد. درک یک تصویر شامل شرکت تماشاگر در فرآیندی از سازماندهی می شود، زیرا تجربه یک تصویر عمل خلاق انسجام بخشنده ای است... هنرها به صورت کلی تجلیات عالی زبان بصری هست...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

ناشر: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

دوره 12

شماره 32 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023